بررسی میزان نیتریت و نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در سال ۱۳۸۱

چکیده مقدمه: ترکیبات نیتریت و نیترات از عوامل آلاینده منابع آب های زیرزمینی محسوب می شوند که در سال های اخیر به علت گسترش فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی، میزان متوسط آنها رو به افزایش گذاشته است. نیتریت و نیترات در بخش های ابتدائی روده کوچک بسرعت جذب و وارد خون می شوند که نیتریت در خون بسرعت به نیترات اکسید شده، سپس طی فرآیندی هموگلوبین خون را تبدیل به متهموگلوبین تبدیل می کند. در این حالت هموگلوبین توانایی برقراری پیوند با اکسیژن و گاز کربنیک و در نتیجه انتقال آن بین بافت ها و ریه ها را نخواهد داشت. هدف: این مطالعه به منظور بررسی میزان نیتریت و نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در سال 1381 انجام گرفت. مواد و روش ها: نمونه از کلیه منابع(هر 15 منبع) و در تمام فصل های سال به صورت ماهی یکبار گرفته شد که 120 مورد با حجم نمونه هر کدام ml900 بوده است. میزان نیتریت و نیترات منابع آب آشامیدنی شهر سمنان در 4 فصل سال 1381 با دستگاه اسپکتروفتومتر dr 2000 آزمایشگاه شرکت آب و فاضلاب سمنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: در بهارغلظت نیتریت در کلیه منابع و درتابستان درچاه شماره ١شمال شرق و چاه صدا و سیما بیش از حد توصیه شده سازمان بهداشت جهانی(2/0 میلی گرم در لیتر) بدست آمد. ولی در پاییز فقط چاه صدا و سیما مقداری بالاترازاین حدداشت و بالاخره در زمستان مقدارنیتریت کلیه منابع آب شهر کمتر از حد توصیه شده بود. غلظت نیترات در بهار فقط در چاه صدا و سیما با غلظت 26 میلی گرم در لیتر در ردیف آب های آلوده و بقیه منابع آب جزء آب های کمی آلوده (کمتر از 20 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. در تابستان غلظت نیترات در کلیه منابع آب شرب کمتر از 20 میلی گرم در لیتر و جزء آب های کمی آلوده بود. در پاییز تنها چاه صدا و سیما با غلظت 22 میلی گرم در لیتر جزء آب های آلوده و بقیه منابع با غلظت کمتر از 20 میلی گرم در لیتر جزء آب های کمی آلوده و سرانجام در زمستان کلیه منابع با غلظت کمتر از 20 میلی گرم در لیتر جزء آب های کمی آلوده قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به طبقه بندی آلودگی آب برحسب وجود نیترات که چنانچه از 20 میلی گرم در لیتر کمتر باشد، آب های کمی آلوده محسوب می شوند، منابع آب شرب شهر سمنان به جزء چاه صداو سیما، در کلیه فصول جزء آب های کمی آلوده قرار داشتند. چاه صدا و سیما در بهار و پاییز جزء آب های آلوده و در تابستان و زمستان جزء آب های کمی آلوده بود. کلیه منابع آب در بهار دارای نیتریت بیشتر از حد توصیه شده who بودند. همچنین چاه صدا و سیما در مقایسه با سایر منابع تأمین کننده آب شرب شهر سمنان آلودگی بیشتری با نیترات و نیتریت داشت.